Makinelerin “düşünce gerektiren” işleri yapabilmesi insanlarda karışık duygular yaratıyor. Düşünme yeteneğinin insanlara has bir özellik olduğuna inanan insanoğlu bunu önce tuhaf sonra da bir ölçüde rahatsız edici bulabiliyor.Tartışma insanların nasıl olup da düşünebildiğine, bu “düşünce” denen şeyin tam olarak ne olduğuna, başka konularda çok başarılı olan bilimin bu soruyu da yanıtlamasının mümkün olup olmadığına uzanıyor.
Yapay zekayı yapay insana doğru hızla ilerleyen, tüm zamanların en karmaşık, en heyecanlı ve riskli projesi olarak düşünebiliriz. Yapay zeka sistemleri nasıl çalışıyor? Makineler nasıl düşünebiliyor? Her yaptıklarını onlara biz insanlar öğretiyorsak nasıl oluyor da bazen hiçbir insanın bilmediği şeyleri keşfedebiliyorlar? Yapamayacakları bir şey var mı?

Çoğu insan bilgisayarlar hakkında çok bir şey bilmiyor ama bazı bilgisayarlar birçok insan hakkında çok fazla şey biliyor. Kimi insanların hayatlarını sürdürebilmeleri doğrudan bilgisayara bağlı. Bilgisayarlar küçüldü de cebimize girdi, bilişim devriminde dönüşü olmayan noktayı çoktan geçtik. İnsanlar, derinlemesine anlamadıkları teknolojilerin gücünü yalnış değerlendirebilir. Bu hesap iki yönde de hatalı olabilir; kimileri yeni bir buluşa hak ettiğinden fazla kudret atfedebilirken kimileriyse bu yeniliğin tam potansiyelini kavramayıp küçümseyebilir. Çağımızın makinası olan bilgisayar ve tezimizin konusu, belki de insanlık tarihinin en önemli mühendislik projesi olan “yapay zeka” girişimi de bu yalnış değerlendirmelerden payını almakta.

Yapay zeka kavramı için kesin ve üzerinde görüş birliğine varılmış bir tanım yapılamamış olsa da tarihsel süreç boyunca yapılan tanımlarda ortak bazı amaçların öne çıktığı belirtilmektedir. Bunlar; insanlar gibi düşünme, hareket etme, akılcı şekilde düşünme ve hareket olarak sayılabilir. Stanford Üniversitesi Yapay zeka Laboratuvarı müdürü Sebastian Thrun’a göre Yapay zeka, “karmaşık bir şeyi algılama ve uygun kararlar verme” olarak tanımlanmıştır.

Bugün Deep Blue örneğindeki gibi büyük satranç ustalarının puanların (ELO puanı) yakalayan bilgisayar programları geliştirilmiştir. Dünya şampiyonu Gary Kasparov 2700’ün üzerinde ELO puanına sahipken, Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Hsuing Hsu tarafından hazırlanan ünlü Deep Blue 2500 ELO puanına ulaşmıştır. Bilgisayarlar insanlar kadar ustaca satranç oynayabilmektedir. Ancak sorun şu ki; insan zekasının çalışma biçimi ve bilgi edinme yöntemi, bilgisayarlarda olduğu gibi sadece belli sayıdaki ileri hamlelerin, karşı hamleler karşısında ne gibi sonuçlar doğuracağının tahmini ve mevcut olasılıklar içinden en yararlı hamlenin seçimi ya da maksimizasyonu şeklinde çalışmamaktadır. İnsanın bilgi edinme, düşünme ve karar verme davranışı bilgisayarınkinden oldukça sofistike ve bir çok değişken faktöre bağlıdır. Önsezilere, yaratıcılığa, inisiyatif kullanma, riske girme, rakibini tanıma ve olası reaksiyonlarını tahmin etme yeteneklerine sahip olmak gibi insansı ve karmaşık davranış özelliklerini gösterebilecek; bunlara göre kendini ayarlayabilecek ve rakibini alt edecek bir bilgisayar programı bugün için yok gibi görünmektedir.